Een kerkdienst, wat houdt dat in?

’Onze zondagsdienst’ geeft praktische informatie over hoe het er in een reguliere dienst aan toe gaat.

‘Een kerkdienst, wat houdt dat in?’ is een liturgisch stuk dat uitgebreider en inhoudelijk dieper ingaat op de kerkdienst. Hieronder de inleiding, de gehele tekst kunt u hier downloaden.

Inleiding

Een kerkdienst beweegt zich als een ontmoeting. Er is een begin: groet, acclimatiseren. Er is een midden: conversatie, luisteren naar elkaar, verhalen vertellen, eten, nieuwe gasten welkom heten. En er is een afscheid: groet en zegen. We zien de drieledige structuur van elke ontmoeting.

De ontmoeting die de kerkdienst op wil roepen is vervolgens ook een drievoudige. De kerkdienst bemiddelt in het gesprek dat de kerkganger voert met God, met zichzelf en met zijn medemens. Wie de drempel overkomt weet: God heeft het eerste woord (Lied 513). De groet staat aan het begin. En in het midden wordt eerst het woord Gods gehoord, alvorens we daarmee in gesprek gaan. God heeft het laatste woord (Lied 513), de zegen. In deze dynamiek begeeft zich de kerkganger en zij wordt in gesprek gebracht met haar eigen leven, met de Eeuwige en met de zuster en de broeder.

Kerkdienst en liturgie, welk woord moet je kiezen? Het lijkt het beste om het woord ‘liturgie’ te reserveren voor de volgorde van handelingen binnen een kerkdienst, de houdingen, de woorden en de muziek die daarbij passen.

De kerkdienst (eredienst) is wat het is: een dienst. Andere woorden, zoals viering en liturgie, kunnen niet uitdrukken wat dit woord aangeeft: namelijk dat de Eeuwige aan mensen een dienst bewijst door zich aan het woord toe te vertrouwen dat in hun oren en harten klinkt. En dat mensen hem een wederdienst bewijzen door hem te eren met een loflied op de lippen (psalm) en een daad van naastenliefde (collecte) uit hun handen. Liturgie is het voorportaal van wat in ‘dienst’ geschiedt.

Alle diensten die we vieren, zijn gekenmerkt door bovenstaand drievoudig ritme. De kerk van alle eeuwen heeft dat ritme bewaard en doorgegeven, geërfd in de kern, van de synagoge. U merkt dat ook bijzondere diensten in onze kerk op deze maatslag gaan. En dat ook daarbij oude woorden klinken. Vernieuwing is nodig, maar een kerk handelt nu eenmaal niet in flitsende nieuwe artikelen, maar in oude eerbiedwaardige tradities. Die verbinden ons met de gelovigen van alle eeuwen die daarin God gehoord en geschouwd hebben. Vernieuwing die die band erkent, komt een plaats toe.